ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ

Απαραίτητο συμπλήρωμα της μαθησιακής διαδικασίας εντός σχολείου αποτελούν οι διδακτικές επισκέψεις. Μπορεί να ξενίζει το γεγονός πως ακόμη δεν άρχισε η σχολική χρονιά κι εμείς κάνουμε κιόλας λόγο για εκδρομές, όπως τις λένε και τις θεωρούν οι πολλοί. Άλλο όμως οι ψυχαγωγικές εκδρομές και άλλο οι διδακτικές επισκέψεις!

Κατ' αρχάς ας αναφέρουμε τον αριθμό των επισκέψεων που σύμφωνα με το σχετικό προεδρικό διάταγμα είναι 9 για κάθε σχολική χρονιά. Περίπου δηλαδή μία διδακτική επίσκεψη για κάθε μήνα εργασίας.

Και από το ίδιο προεδρικό διάταγμα, το 201 του 1998, παραθέτουμε τα ακόλουθα:

Εκδρομές - διδακτικές επισκέψεις

α. Γενικά: 
(1) Οι μετακινήσεις - επισκέψεις εκτός σχολείου διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: 
Ημερήσια διδακτική εκδρομή
Διδακτικές επισκέψεις- συμμετοχή - σε εκδηλώσεις και δραστηριότητες.

(2) Και οι δύο κατηγορίες εντάσσονται στην εκπαιδευτική διαδικασία και υπηρετούν διδακτικούς και παιδαγωγικούς σκοπούς του αναλυτικού προγράμματος. Αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του ετήσιου σχεδιασμού του εκπαιδευτικού έργου, σε επίπεδο τάξης και σχολικής μονάδας, και δεσμεύουν για τη συμμετοχή όλους τους εκπαιδευτικούς. 
(3) Όλες οι μετακινήσεις εκτός νομού, εγκρίνονται από τον Προϊστάμενο της Δ/νσης ή του Γραφείου Εκπ/σης. 
(4) Οι μαθητές που δεν παίρνουν μέρος στις εξόδους από το σχολείο, παραμένουν στην οικία τους μετά από έγκαιρη ενημέρωση των γονέων τους. 
(5) Όλο το εκπαιδευτικό προσωπικό του σχολείου (δάσκαλοι και εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων) που συνοδεύει τους μαθητές δικαιούται τις νόμιμες αποζημιώσεις για εκτός έδρας μετακίνηση, ανεξάρτητα από τον αριθμό των μαθητών που παίρνουν μέρος στην έξοδο. 
(6) Όλες οι μετακινήσεις εκτός σχολείου (εκδρομή, τακτικές και έκτακτες επισκέψεις) στο σύνολό τους δεν υπερβαίνουν τις εννιά (9) για κάθε διδακτικό έτος και καταγράφονται στο ημερολόγιο σχολικής ζωής.

β. Ημερήσια διδακτική εκδρομή:

δημοτικό σχολείο μπορεί να πραγματοποιεί μία ολοήμερη εκδρομή κατά σχολικό έτος. με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων, στην οποία μπορούν να πάρουν μέρος και οι γονείς των μαθητών μετά από σύμφωνη γνώμη του συλλόγου διδασκόντων. Σε κάθε περίπτωση όμως την ευθύνη για την εφαρμογή του προγράμματος και την επιτήρηση των μαθητών την έχουν οι εκπαιδευτικοί και όχι οι γονείς. Η εκδρομή αυτή γίνεται κατά σχολείο ή κατά τάξεις (όχι κατά τμήμα) και εξυπηρετεί γενικούς εκπ/κούς σκοπούς. Πολυήμερες εκδρομές για μαθητές δημοτικών σχολείων δεν επιτρέπονται, εκτός από αυτές που πραγματοποιούνται στα πλαίσια των ανταλλαγών στο εσωτερικό ή εξωτερικό και της φιλοξενίας ειδικών φορέων, μετά από απόφαση του Υπουργού Παιδείας. Ημερήσια εκδρομή πραγματοποιείται με την προϋπόθεση ότι θα συμμετέχουν σ' αυτή τα 3/4 των μαθητών κάθε τάξης (όχι του τμήματος), για τους οποίους κατατίθεται στο σχολείο σχετική δήλωση του γονέα ή κηδεμόνα. Στο πρακτικό του συλλόγου διδασκόντων αναφέρονται o τόπος πραγματοποίησης της εκδρομής, ο χρόνος αναχώρησης, ο πιθανός χρόνος επιστροφής, το μέσο μεταφοράς, το δρομολόγιο που θα ακολουθηθεί καθώς και το όνομα του αρχηγού (όταν απουσιάζουν ο διευθυντής και ο υποδιευθυντής) και των υπευθύνων των τμημάτων. Αντίγραφο του πρακτικού υποβάλλεται στο Σχολικό Σύμβουλο και στον αρμόδιο Προϊστάμενο για ενημέρωση, με την επιφύλαξη της περίπτωσης (3) του εδαφίου α της παρούσης παραγράφου.

γ. Διδακτικές επισκέψεις - συμμετοχή σε εκδηλώσεις και δραστηριότητες :

Παρέχεται η δυνατότητα στις τάξεις και τις σχολικές μονάδες να επιλέγουν με προσοχή τους επισκέψιμους χώρους ιστορικής και πολιτιστικής αναφοράς (Μουσεία, Θέατρα, Χώροι Εκθέσεων, Βιβλιοθήκες, Εργαστήρια), μονάδες παραγωγής, αξιοθέατα κτλ. και να οργανώνουν στη συνέχεια τις επισκέψεις τους, οι οποίες δεν θα γίνονται κατά τρόπο τυχαίο και αποσπασματικό, αλλά με προγραμματισμένες δράσεις και ένταξή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία. Οι διδακτικές εrnσκέψεις και η συμμετοχή των μαθητών σε εκδηλώσεις και δραστηριότητες, στις οποίες μπορεί να πάρει μέρος όλο το σχολείο ή μερικές τάξεις, έχουν διάρκεια μιας ή περισσοτέρων διδακτικών ωρών ή μπορούν και να παραταθούν πέραν του ωραρίου λειτουργίας, μέχρι και δύο διδακτικές ώρες, για τις περιπτώσεις που αυτό καθίσταται αναγκαίο για την ολοκλήρωση της επίσκεψης. Ορίζονται με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων και εντάσσονται στον ετήσιο ή τριμηνιαίο προγραμματισμό ο οποίος υποβάλλεται στο Σχολικό Σύμβουλο. O Σχολικός Σύμβουλος μπορεί να διατυπώνει τις δικές του τυχόν παρατηρήσεις και προτάσεις για το περιεχόμενο του σχεδιασμού. Με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων μπορούν να πραγματοποιούνται έκτακτες επισκέψεις, εκδηλώσεις και δραστηριότητες, για τις οποίες ενημερώνονται τόσο ο Σχολικός Σύμβουλος όσο και ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης ή του Γραφείου Εκπαίδευσης. Ο ακριβής τόπος, το μέσο μεταφορείς, η ημέρα και οι ώρες πραγματοποίησης των επισκέψεων, εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων γνωστοποιούνται έγκαιρα, γραπτά ή προφορικά, στο Σχολικό Σύμβουλο και στον αρμόδιο Προϊστάμενο και αποτελούν μέρος της σχολικής ζωής που αναφέρεται στην επόμενη παράγραφο.

δ. Ειδικές ρυθμίσεις:
Λεπτομέρειες για τις εκδρομές, τις επισκέψεις και τις λοιπές δραστηριότητες καθώς και γι' αυτές που αφορούν τη σχολική ζωή ρυθμίζονται με υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους της Δ/νσης Σπουδών Π.Ε. του ΥΠ.Ε.Π.Θ., όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο.
Επισκέψεις με διανυκτέρευση για ειδικούς λόγους εντός ή και εκτός Ελλάδας πραγματοποιούνται με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Οι διδακτικές επισκέψεις στα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπ/σης, πραγματοποιούνται με έγκριση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Π. Ε. και μπορεί να περιλαμβάνουν και διανυκτέρευση.
Η πραγματοποίηση χωριστής ημερήσιας εκδρομής από μια τάξη γίνεται εφόσον αυτό το επιβάλλουν ιδιαίτεροι παιδαγωγικοί λόγοι και πάντοτε ύστερα από απόφαση του συλλόγου διδασκόντων.

4. Σχολική ζωή - Πολιτισμός

Μέρος της σχολικής ζωής αποτελούν οι αναφερόμενες στην προηγούμενη παράγραφο εκδρομές και επισκέψεις, καθώς και οι κάθε είδους εκδηλώσεις και δραστηριότητες που ικανοποιούν τις ανάγκες του διδακτικού προγράμματος και φέρνουν το παιδί σε επαφή με τη σύγχρονη πραγματικότητα και με έργα πολιτισμικής αξίας σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο. Μεταφορά ωραρίου εργασίας σε άλλη βάρδια για την πραγματοποίηση των εκδηλώσεων μπορεί να γίνει με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων για την οποία ενημερώνονται ο αρμόδιος προϊστάμενος και ο σχολ. σύμβουλος.
από παιδαγωγική, πολιτιστική και εθνική πλευρά κρίνεται σκόπιμο όλοι οι μαθητές να διευκολυνθούν κατά τη διάρκεια της υποχρεωτικής φοίτησης να επισκεφθούν σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στην προηγούμενη παράγραφο 3 - χώρους και κορυφαία μνημεία της εθνικής πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Στόχος είναι να προσεγγίσουν την εθνική πολιτιστική κληρονομιά, να τη γνωρίσουν, να την αγαπήσουν και να τη σεβαστούν. Προτεραιότητα δίνεται σε κάθε είδους μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους, διάφορες εκθέσεις, αρχιτεκτονικά μνημεία (αρχαίας, μεσαιωνικής, σύγχρονης εποχής), εκκλησίες, εργαστήρια καλλιτεχνών, θέατρα, χώρους παραστάσεων, συναυλιών κ.ά.

Στα πλαίσια της σχολικής ζωής και του πολιτισμού πραγματοποιούνται επισκέψεις και εκδηλώσεις στο χώρο του σχολείου κλιμακίων ή μεμονωμένων καλλιτεχνών μουσικής, θεάτρου, χορού, εικαστικών τεχνών και άλλων πνευματικών ανθρώπων ή ειδικών επιστημόνων που καλούνται από σχολείο ή την τάξη. Οι δραστηριότητες αυτές εντάσσονται στον εκπαιδευτικό σχεδιασμό του σχολείου και πραγματοποιούνται με ευθύνη του Διευθυντή και του διδακτικού προσωπικού.
Η οργάνωση των μαθητικών κοινοτήτων, του σχολικού συνεταιρισμού, εκθέσεων έργων των μαθητών, σχολικών εορτών, εκθέσεων βιβλίων, η συμμετοχή του σχολείου σε τοπικές πολιτιστικές εκδηλώσεις, η χορωδία, o χορός, οι αθλητικοί αγώνες, οι επισκέψεις για παρακολούθηση αθλητικών, καλλιτεχνικών και λαϊκών εκδηλώσεων αποτελούν επίσης μέρος της σχολικής ζωής και του πολιτισμού.

Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, γίνεται ελπίζουμε κατανοητό πως πριν καλά καλά αρχίσει η σχολική χρονιά ενδιαφερόμαστε να οργανώσουμε τις διδακτικές επισκέψεις που φέτος θα κάνουμε. Βεβαίως δεν μπορούμε να αποφασίσουμε μόνοι μας, τις διδακτικές επισκέψεις που τελικά θα γίνουν θα τις συζητήσει πρώτα ο Σύλλογος Διδασκόντων του Σχολείου μας και κατόπιν θα τεθούν υπό έγκριση στα ανώτερα αρμόδια όργανα (σχολικό σύμβουλο και προϊστάμενο).

Επίσης θα πρέπει να ληφθεί υπόψη πως η Πρώτη τάξη του σχολείου μας αποτελείται από τρία τμήματα και το σωστό και το δίκαιο είναι η δασκάλα του κάθε τμήματος να προτείνει στις άλλες το 1/3 των συνολικών επισκέψεων που θα κάνουμε. Έτσι λοιπόν, δημοκρατικά, ως δασκάλα του Α΄1 πρότεινα στις συναδέλφισσές μου τις ακόλουθες προτάσεις για διδακτικές επισκέψεις και προκειμένου να επιλεγούν τρεις συνολικά από αυτές για τη φετινή σχολική χρονιά:

1. ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ - παρακολούθηση εικαστικού προγράμματος σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών. Η επίσκεψη αυτή ήδη εγκρίθηκε και θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Παρασκευή, 3 Οκτωβρίου 2014.

2.  ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΠΑΡΝΗΘΑΣ - χώρος που διαθέτει εκτός από αθλητικές εγκαταστάσεις αφενός εργαστήρι αγγειοπλάστη όπου τα παιδιά παρακολουθούν πώς γίνονται τα πήλινα αντικείμενα και αφετέρου ένα πλούσιο μουσείο παλαιών επαγγελμάτων.  Η ιδέα άρεσε στις συναδέλφισσες των άλλων τμημάτων της Πρώτης, καθώς τους μετέφερα ότι και με την περσινή μου Πρώτη επισκεφθήκαμε το χώρο αυτό και μείναμε ενθουσιασμένοι, παιδιά και δάσκαλοι. Κρίναμε πως θα πρέπει να κλείσουμε αυτή την επίσκεψη για την περίοδο της άνοιξης για να τη χαρούν καλύτερα τα παιδιά και να συμβαδίσει με την πορεία διδασκαλίας των μαθημάτων.

3. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΔΡΩ στον Εθνικό Κήπο. "Φυτά - Δέντρα: Ο πλανήτης αναπνέει."

4. ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ - με επιφύλαξη λόγω της απόστασης (είναι στην Κηφισιά), χώρος που επίσης αρέσει στους μικρούς μαθητές και τους μαθαίνει πολλά για το ζωικό βασίλειο.

5. ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ - παρακολούθηση εκπαιδευτικού προγράμματος. Έχει αναλάβει συνάδελφος άλλου τμήματος της Πρώτης να διερευνήσει τα φετινά προγράμματα και να επιλέξει το πλέον κατάλληλο για τα Πρωτάκια. (πχ σχετικά με τη διατροφή, την ελιά κλπ)

6. ΑΤΤΙΚΟ ΖΩΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ (με επιφύλαξη λόγω μακρινής απόστασης)

7. ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ  ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ: Ήδη ο σύλλογος διδασκόντων έχει πάρει σχετική απόφαση για παρακολούθηση θεατρικού έργου τις παραμονές  των Χριστουγέννων. Η επιλογή θα γίνει με βάση τις ανακοινώσεις που θα μας στείλουν οι θίασοι και με αυστηρά ποιοτικά κριτήρια. Πιθανότητα και ως πρώτη τάξη να επιλέξουμε και μία ακόμη θεατρική παράσταση για τη φετινή περίοδο.

8. ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΧΕΛΩΝΑΣ (ΑΡΧΕΛΩΝ)

9. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ HELMEPA JUNIOR

10. ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ - Το ταξίδι της Λυγερής

Όπως βλέπετε οι προτάσεις ξεπερνούν κατά πολύ αυτές που δικαιούμαστε να προτείνουμε. Βασικά μας ενδιαφέρουν ως τμήμα οι 3 πρώτες. Σε περίπτωση όμως ανάγκης (αν πχ δε βρούμε κενό στο πρόγραμμα του κάθε χώρου ή κατάλληλη ημερομηνία κλπ) είμαστε έτοιμοι και για άλλες επιλογές από τον παραπάνω κατάλογο.

Παραθέτουμε στη συνέχεια χρήσιμες πληροφορίες για τους γονείς που ισχύουν σε γενικές γραμμές για όλες τις διδακτικές επισκέψεις:

ΩΡΑ ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗΣ / ΑΠΟΧΩΡΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ:  Τις μέρες των διδακτικών επισκέψεων δεν αλλάζει ο χρόνος που τα παιδιά έρχονται ή φεύγουν από το σχολείο. Εκτός αν συντρέχουν ειδικοί  λόγοι για προσέλευση λίγο νωρίτερα ή αποχώρηση λίγο αργότερα.  Στην περίπτωση που το πούλμαν επιστρέψει στο σχολείο την ώρα που κοντεύει ή και έχει ήδη χτυπήσει το κουδούνι της λήξης μαθημάτων, οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν πως η παράδοση των μαθητών δε θα γίνεται στο πεζοδρόμιο. Πρώτα θα βάζουμε τα παιδάκια μέσα στο σχολείο και μετά με το συνήθη τρόπο θα τα παραδίδουμε στους γονείς τους. Εκτός από εκείνα που είναι γραμμένα στο Ολοήμερο και το οποίο δέχεται κανονικά τους μαθητές και τις μέρες των διδακτικών επισκέψεων. Σημειώνουμε ότι μαθητές που οι γονείς τους δεν έχουν  επιτρέψει  τη συμμετοχή στη διδακτική επίσκεψη, δε θα έρχονται  τη μέρα της επίσκεψης καθόλου στο σχολείο.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ: Οι μαθητές να είναι κατάλληλα ντυμένοι για τις καιρικές συνθήκες και με παπούτσια που επιτρέπουν το ασφαλές και άνετο περπάτημα. Αν βρέχει προτιμούμε τα αδιάβροχα και όχι τις ομπρέλες. Να έχουν ένα μικρό τσαντάκι με το κολατσιό τους, μπουκαλάκι με νερό και χαρτομάντιλα – που να περνιέται στην πλάτη. Στο πρωινό των παιδιών αποφεύγουμε τροφές που πιθανόν να τους δημιουργήσουν στομαχικές διαταραχές στο πούλμαν, δηλαδή τα διάφορα υγρά.  Τσάντα με βιβλία δε φέρνουν την ημέρα της διδακτικής επίσκεψης και αποφεύγουμε να τους δώσουμε μαζί τους άλλα  αντικείμενα. (πχ φωτογραφικές μηχανές, παιγνίδια, κινητά τηλέφωνα κλπ) Αν υπάρχουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα που σας εμποδίζουν να επιτρέψετε τη συμμετοχή του παιδιού, επικοινωνήστε ή με τη δασκάλα της τάξης ή με τη διευθύντρια του σχολείου και θα προσπαθήσουμε να βρούμε λύση. (Τηλέφωνο διευθύντριας: 210 9330490, τηλέφωνο γραφείου εκπαιδευτικών: 210 9323311)

Η συμπλήρωση της υπεύθυνης δήλωσης γίνεται με στυλό.  Τη Δήλωση και τα χρήματα τα παραδίδουν οι ίδιοι οι μαθητές στη δασκάλα τους.  Φροντίζουμε να μη χρειαστούν ρέστα και αν πρόκειται για κέρματα προτιμούμε να τα βάλουμε σε ένα πλαστικό σακουλάκι της μιας χρήσης για να μη σκορπίσουν στην τσάντα του παιδιού. Για τα χρήματα  που συγκεντρώνονται και τα έξοδα  οι εκπαιδευτικοί αποδίδουν απολογισμό στη Διευθύντρια του σχολείου (προσκόμιση αποδείξεων από το Μουσείο και το πούλμαν)  ενώ τυχόν υπόλοιπο αξιοποιείται σύμφωνα με τις υποδείξεις της.

Σημειώνουμε ιδιαιτέρως ότι δεν επιτρέπεται να λάβει μέρος ένα παιδί σε διδακτική επίσκεψη αν δεν έχει προσκομίσει ενυπόγραφη σχετική υπεύθυνη δήλωση του κηδεμόνα του.